Zaterdag 12 mei 2018; Zoals gisteren beloofd nog een kort verslag van onze terugreis.
Om half zes gaat de wekker want om halfzeven staat onze ‘taxi’ voor de deur om ons naar Debrecen te brengen. We hebben maar afgesproken om niet te ontbijten anders moeten we er nog vroeger uit. We nemen afscheid van onze vrienden en vertrekken richting grens. Daar komen we precies op het moment van de wisseling van de wacht. In Oekraïne gaat dat niet zomaar even, een half uur tot drie kwartier lang komt er geen auto over de grens. Door de wachttijd staat er een behoorlijke rij met auto’s. Diezelfde rij staat voor ons op de Oekraïense grens, maar ook op de Hongaarse grens. Al met al zijn we tweeëneenhalf uur verder voor we Hongarije in kunnen rijden. Bij het eerste tankstation eten we een broodje als ontbijt. Na een prima rit parkeren we om half elf bij het vliegveld. De controle, het inchecken en de vlucht naar Eindhoven verlopen voorspoedig. Om half vier nemen we afscheid van onze gast Hans den Hartog en vertrekken ieder naar onze woonplaats.

Achteraf toch weer een druk werkbezoek maar met grote dankbaarheid kijken we terug op de afgelopen week waarin we veel mochten doen en nieuwe contacten konden leggen. DV septmber/oktober hopen we opnieuw naar Oekraïne af te reizen voor een nieuw werkbezoek. Dank aan God voor zijn bewarende en leidende hand tijdens dit werkbezoek.

Vrijdag 11 mei 2018; Vandaag de laatste dag alweer van dit werkbezoek maar we hebben nog een drukke dag voor de boeg. Na het ontbijt gaan we gezamenlijk naar de afspraak met de directeur van de basisschool in Kisdobrony. We mogen daar namens de kinderen van de Hersteld Hervormde Gemeente Goedereede een bedrag toezeggen van €700,- euro voor de aanschaf van gymmaterialen. Op onze vraag of er nog zaken spelen, blijkt dat, de school waar ook eten voor de kinderen gekookt wordt, er geen drinkwater in de school is. Tien jaar geleden is er een watersysteem met onthardingsinstallatie is aangebracht, maar deze blijkt al jaren niet meer te werken. We bekijken het systeem en concluderen dat dit wel noodzakelijk is voor zo’n grote school. We gaan hier in ieder geval verder over nadenken.
Terug in Rehoboth, blijkt de brandweeroefening van tien uur verschoven te moeten worden naar eind van de middag. Er komt een minister op bezoek in het naburige dorp Chop en de beschikbare brandweermannen moeten een soort erehaag gaan vormen. Onze gast Hans gaat de brandweeroefening voorbereiden en Herman en Albert gaan de verschillende dossiers bijwerken. Om twee uur vertrekken Hans en Jenö naar de brandweergarage van Dercen. Herman, Albert en Janos vertrekken richting Szernye. De eerste afspraak is met de predikant ter plaatste Beres László, we hebben een uitermate goed gesprek met hem. Voor we op pad gaan om een aantal voedselpakket adressen te bezoeken gaan we met elkaar in gebed. Zowel onderweg als bij de adressen waar een voedselpakket afgegeven wordt, ervaren we wat een echte pastor hij is.
In het plaatsje Barkaso worden een achttal pakketten achtergelaten bij een diaconesse. Ook gaat zij mee naar nog een drietal adressen in haar woonplaats. Het systeem van de pakketverspreiding via verschillende diaconieën werkt gelukkig uitstekend.
Op de terugweg rijden we nog langs een aantal landerijen en zien dat de gewassen er voorlopig goed bijstaan, water is op het ogenblijk het sleutelwoord.
Ondertussen heeft Hans bij de brandweergarage in Dercen een communicatiesysteem overhandigd en de nodige uitleg gegeven.
Tegen vijven arriveren we allemaal weer in Rehoboth waar even later de brandweer van Nagydobrony arriveert om een door Hans bedachte oefening te uit te voeren. Vooraf heeft Hans het korps een film getoond met de bedoeling van de oefening. Onder belangstelling van bewoners, medewerkers en buren van Rehoboth wordt de oefening uitgevoerd.
Tot besluit van deze laatste werkbezoekdag evalueren met Jenö en Janos de dag en het totale werkbezoek. Dankbaar voor de plezierige en constructieve samenwerking, sluiten we de dag en min of meer ook het werkbezoek af met een gezamenlijke maaltijd.
Documenten en foto’s verzamelen, koffers pakken en ‘volg ons’ schrijven, zijn de laatste werkzaamheden voor vandaag. Tegen elven zakken vermoeid maar voldaan nog even op de bank neer. Ook dit werkbezoek zit er weer op. Morgen moeten we vroeg op, om half zeven staat de ‘taxi’ voor de deur om ons naar het vliegveld in het Hongaarse Debrecen te brengen. Morgen avond DV nog een laatste korte ‘volg ons’. Tot dan!

Donderdag 10 mei 2018; Vandaag is het Hemelvaartsdag. Voor de Hongaarse inwoners van Oekraïne is dit een feestdag, in de rest van Oekraïne lijkt men de Hemelvaart niet meer te gedenken. Onze Oekraïense medewerkers hebben zich voorgenomen een snipperdag dag te nemen, een sabbatnap, zoals ze hier zeggen. Een terechte vrije dag, na de eerste drie dagen van deze week staat de teller al op ruim 40 werkuren. Om de dag gezamenlijk door te brengen stellen zij voor het Karpatengebergte in te gaan, onderweg wat te picknicken en op de terugweg nog een brandweergarage te bezoeken in het kader van het brandweerproject van St. OZO.
Na het inladen van het ontbijtpakketje voor onderweg, vertrekken we richting het Karpaten gebergte. De afstand is slechts 160 kilometer maar door de slechte wegen doen we er toch ruim tweeëneenhalf uur over. Hoe verder we komen des te mooier wordt de natuur, alles is prachtig groen. Het eindpunt is een meer op ruim duizend meter hoogte ten opzichte van Nagydobrony. De laatste kilometer moet te voet worden afgelegd, de stijgende weg doet een aanslag op onze conditie, ondanks de geweldig frisse en zuivere lucht. We wandelen gezamenlijk rond het prachtige meer en vertrekken terug naar huis.
Na een paar kilometer vinden we een picknickplek waar we de barbecue aan kunnen steken. Vele gesprekken volgen over allerlei onderwerpen. Met bewondering horen we de verhalen aan van Jenö en Janos. We zijn dankbaar met dit team, die hun volledige inzet geven voor hun naaste in het arme Oekraïne.
Verzadigd met het goede vervolgen we onze reis. Na dertig kilometer parkeren we voor de brandweergarage waar onze gast Hans de nodige vragen stelt aan het brandweerteam en de spuitauto’s bekijkt om een indruk te krijgen van hun uitrusting. Ze zijn redelijk goed voorzien maar het ontbreekt aan hydraulisch redgereedschap en nog enkele zaken. Hans denkt ze daarmee wel te kunnen helpen, emailadressen en telefoonnummers worden uitgewisseld.
Vlot vertrekken weer richting huis, we hebben nog 2 uur voor de boeg. Tijdens de terugreis nog even een stop. De auto van Janos hapert wat, maar met een enkele technische handeling werkt de Lada weer naar tevredenheid. Een prachtige dag die maar gedeeltelijk in het teken van humanitaire hulp stond. Onder het mom van ‘de boog kan niet altijd gespannen staan’ zijn we in ieder geval onder de indruk gekomen van een prachtig deel van de schepping én het werk dat namens stichting OZO mag gebeuren. Morgen wacht ons een drukke dag waarop we ons kleine groepje in tweeën moeten splitsen. Allen de hartelijk groeten van ons en tot morgen.

Woensdag 9 mei 2018; We spraken gisteren af om vandaag op tijd te beginnen. Om zeven uur arriveert Jenö en gaan we aan de slag met de werkbezoek punten, een lijst met vragen die we in Holland met elkaar al hebben opgesteld. Nog voor het ontbijt van half negen hebben we daar al een aardige zet aan gegeven. Na het ontbijt vertrekt gast Hans met de Lada Niva naar Chop om daar bij de brandweer de materialen te controleren en zo nodig instructie te geven. Ondertussen vervolgen Herman en Albert samen met Jenö en Janos met de vergader/vragenlijst. Alle projecten komen aan bod en worden stuk voor stuk besproken en nauwkeurig in beeld gebracht. Waar nodig overleggen we over de knelpunten en adviseren over de te nemen acties. Uitgebreid komen ook de financiën aan bod en met elkaar kunnen we de begroting voor de komende 5 maanden rond krijgen zonder tekort. We stellen dankbaar vast dat we voldoende financiële middelen hebben om alle projecten te bekostigen. Halverwege de middag sluiten we tevreden de ‘vergadering’ af. Terwijl wij onze besprekingen hebben wordt opnieuw een stuk land waar aardappels groeien beregend en wordt de tarwe met een bestrijdingsmiddel tegen ziekten bespoten. Hoewel er ’s middags een kleine onweersbui over trekt waar helaas maar een klein beetje regen uit valt, blijft beregenen hard nodig!
De meegenomen noodzakelijke onderdelen van de combine worden overhandigd en uitgelegd aan onze Oekraïense medewerkers. De combine zal voor het oogstseizoen weer helemaal orde zijn en zijn diensten kunnen bewijzen. Ook Hans heeft, met behulp van een Engels sprekende dame, zich heel nuttig kunnen maken bij de brandweer in Chop.
Aan het personeel wordt uitleg gegeven over de meegenomen noodlampen en Herman brengt samen met Jenö en Janos een bezoekje aan de nieuwe bewoner Scohanics Mityu. Mityu is 79 jaar, invalide en schoenmaker van beroep geweest maar ondanks dat beoefend hij zijn werk nog steeds uit op zijn kamertje in Rehoboth. Op dit ogenblik is hij bezig een tas van een van de bewoners te repareren. Mityu geeft aan dat hij dolgraag een klein werkplekje in de nieuwe opslagschuur in aanbouw wil hebben: “ik heb maar een paar vierkante meter nodig….”
Aan het eind van de middag staan we nog even stil het graf van de joodse bewoner Rafalovszki Szergej, hij overleed op 24 april jl en heeft vanaf 2010 in Rehoboth gewoond.
De avondmaaltijd nuttigen we aan de Felvég ten huize van de familie Hidi, een heerlijke en overvloedige maaltijd. Al met al een drukke maar zinvolle dag. Voor nu een groet van ons allen. Leest u morgen weer met ons mee?

Dinsdag 8 mei 2018; De dag begint vandaag vroeg, mede door de warmte zijn we er op tijd uit. Twee Oekraïense medewerkers hebben om 5 uur de waterpomp met slanghaspel naar een ander stuk land gebracht. Ook de aardappels daar hebben dringend water nodig. We nemen daar in alle vroegte een kijkje. Helaas blijkt de kleine Honda-pomp niet genoeg kracht te hebben om het haspel op te rollen. Er is een forse pomp, maar daar moet nog een en ander aan verbouwd worden. Enigszins gefrustreerd, gaan Herman en Albert bij terugkomst in Rehoboth op zoek naar de pomp en op zoek naar de nodige materialen om het geheel werkend te krijgen. We rijden een aantal winkels af en anderhalf uur later hebben we alle materialen en onderdelen bij elkaar. Geadviseerd door onze gast en brandweerprofessional Hans worden brandweerkoppelingen en brandweerslangen ingezet om het geheel werkend te krijgen.

Een blik in de farm-agenda's van verschillende opvolgende jaren, laten ons de afhankelijkheid van onze medewerkers in Oekraïne zien. Op de eerste pagina van alle agenda’s staat een Bijbeltekst geschreven. In de agenda van 2018 staat de tekst uit Jakobus 5 vers 7: “Zo zijt dan lankmoedig, broeders, tot de toekomst des Heeren. Ziet, de landman verwacht de kostelijke vrucht van het land, lankmoedig zijnde over dezelve, totdat het de vroege en spade regen zal hebben ontvangen.“

Met hoofdzuster Erika inventariseren we de verbandmaterialen en medicijnen, waarna we een rondje langs de bewoners van Rehoboth doen. Bewoner Daniel ziet in het laatst verschenen OC zichzelf samen met zijn overleden vrouw. Met gepaste trots deelt hij zijn ervaring met andere bewoners. Intensief bestudeerd hij de foto, hij blijkt niet eens een fatsoenlijke foto van haar te hebben. We zeggen hem toe een mooie foto voor hem af te drukken.
De rest van de middag nemen we een kijkje bij de overige landerijen en proberen de grote pomp aan de praat te krijgen. Aan het eind van de middag worden we door onze gast Hans den Hartog, ter ere van zijn zesenzestigste verjaardag, uitgenodigd om dat in een plaatselijk restaurantje met hem te vieren. Hans ontvangt zowel van de Oekraïense als de OZO medewerkers een presentje. Als klap op de vuurpijl wordt bij het dessert een taart in de vorm van een heuse brandweerauto binnengebracht. Een feestelijk einde van deze dag! Morgen weer verder, welterusten.

Maandag 7 mei 2018; Het zes en vijftigste werkbezoek van maandag 7 mei 2018 startte vanmorgen vroeg. Kwart over vier loopt de wekker af en om vijf uur rijden Herman en Albert richting Eindhoven, daar wachten wij op onze gast Hans den Hartog. Nadat we met elkaar een bakkie gedaan hebben begeven we ons naar de douane. Tegen negenen checken we ons in en settelen we ons in de Airbus 321 van Wizzair. Het zicht vanuit de lucht is prima we kunnen uitstekend zien hoe de reis vordert. Om precies elf uur landen we in Budapest waar onze ‘taxi’ ons opwacht. Op de vraag hoe laat hij vanmorgen uit Oekraïne vertrokken is, antwoordt hij “om half 3, ik wist namelijk niet hoelang de grens zou duren…..” Na een warme rit van vier en een half uur komen we in verzorgingshuis Rehoboth aan. Met de ontmoeting van farm manager en project coördinator Janos zitten we gelijk midden in het werkbezoek.

In de maanden februari en maart heeft het zoveel geregend dat het niet mogelijk was om vóór half april de aardappelen en de tarwe te poten en te zaaien. Nu krap een maand later is er geen druppel regen meer gevallen, waardoor het gortdroog is geworden. De aardappelen worden bevloeid met de vorig jaar tweedehands aangekochte haspel met beregeningsinstallatie, een geweldige uitkomst blijkt nu!. Door alle drukte ligt de bouw van de nieuwe opslag schuur nog stil. Maar binnenkort komt daar verandering in en zal weer begonnen worden met het afbouwen van deze schuur. De bedoeling is dat dit jaar de schuur nog in gebruikt wordt genomen. Kortom het is druk op het terrein van Rehoboth! Werklui zijn nauwelijks te krijgen, daarom starten de dagen in Oekraïne vroeg, half, vijf uur zijn heel normaal en nodig om al het werk gedaan te krijgen.

Bij Janos en zijn vrouw worden wij onthaald op een heerlijke maaltijd. Tijdens de maaltijd komen allerlei zaken aan de orde die zeker nog de aandacht krijgen tijdens dit werkbezoek. Omdat de lange dag parten gaat spelen en in Rehoboth nog het nodige voor de site gedaan moet worden vertrekken we op tijd naar verzorgingshuis Rehoboth. We zien terug op een voorspoedige reis en zijn dankbaar voor de goede en veilige aankomst in ons 2e ‘thuis’. Graag tot morgen!